تخییر ظاهریتخییر ظاهری به آزادی انتخاب یکی از دو یا چند حکم ظاهری ، بعد از جهل یا شک در حکم واقعی اطلاق می‌شود. ۱ - تعریفتخییر ظاهری، مقابل تخییر واقعی و به معنای تخییر بین دو یا چند حکم ظاهری است، مانند: تخییر مکلف در اخذ به یکی از دو خبر متعارض. ۲ - توضیحاگر به فرض، دو خبر وجود داشته باشد که یکی می‌گوید نماز جمعه واجب و دیگری می‌گوید حرام است، در این جا، مکلف در انتخاب یکی از این دو خبر آزاد است؛ اگر خبر اول را انتخاب کرد، وجوب نماز جمعه در حق او ثابت می‌گردد و او ملزم به انجام آن خواهد بود و اگر خبر دوم را انتخاب کرد، حرمت نماز جمعه برای او ثابت می‌شود و ملزم به ترک آن است. این گونه تخییر را «تخییر ظاهری» می‌گویند، زیرا مکلف در اخذ یکی از دو حجت آزاد است و چون حجیت، یک حکم ظاهری می‌باشد، پس تخییر در آن هم تخییر ظاهری نام دارد. نظر مشهور در اخبار متعارض آن است که تخییر در آن، تخییر ظاهری است؛ در مقابل تخییر واقعی، که در نتیجه آن، امری بر انسان مباح می‌شود، مانند آن که شخص بین آشامیدن آب و ترک آن مخیر باشد. [۸]
علم اصول الفقه فی ثوبه الجدید، مغنیه، محمد جواد، ص۲۸۲.
۳ - پانویس
۴ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۲۹۷، برگرفته از مقاله «تخییر ظاهری». |